کمالگرایی چیست و افراد کمالگرا چه ویژگی هایی دارند؟

یکی از اختلالاتی که بسیاری از بزرگسالان درگیر آن هستند کمالگرایی است. این اختلال ممکن است به دلیل مشکلات موجود در زندگی آن ها به وجود آمده باشد یا ریشه در کودکی آن ها داشته باشد. افراد کمال گرا دائما دچار ترس از بهترین نبودن هستند و فکر می کنند آنچه آنها را ارزشمند می کند میزان موفقیت ها و دستاورد های ان هاست. برای این افراد شکست ها پررنگ تر و مورد توجه تر از پیروزی ها در زندگیشان است و هیچ وقت نمی توانند از زندگیشان لذت ببرند. دکتر فرزانه کرمی در این مقاله قصد دارد به معرفی کمال گرایی و بررسی ویژگی های افراد کمالگرا و روش های درمان این اختلال بپردازد. تا انتها با ما همراه شوید.

کمالگرایی چیست؟

یک باور بر مبنای این که باید شخص کامل و بدون عیب باشد. اعتقاد افراد دارای این اختلال بر آن است که بازده هر چیزی که کامل نباشد، غیر قابل قبول و بی ارزش است. اما لازم است بدانید این اعتقاد یک باور ناسالم و آسیب رسان است و موجب ناسازگاری شخص با خودش می شود. این افراد احساس عدم رضایت از خود و عدم مقبولیت فردی دارند و معمولا با همین علائم به متخصص اعصاب و روان در اصفهان مراجعه می کنند. افراد کمالگرا معمولا از خودشان توقعات و انتظارات بیش از حد دارند و همیشه فکر می کنند که کامل نیستند و باید بهترین باشند.

افراد کمال گرا احساس می کنند نمی توانند به معیار های خودشان دست یابند و دائما از شکست می ترسند و گاهی بخاطر ترس از شکست از انجام آن کار دست می کشند. حتی وقتی به موفقیت می رسند خودشان را دست کم می گیرند چون از خودشان راضی نیستند.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت خود شیفته چیست؟

ویژگی های افراد کمالگرا:

افراد کمالگرا همواره دچار احساس ناکامل بودن هستند. این افراد از لحظه لذت نمیبرند و دائما احساس ترس از اشتباه کردن، نارضایتی دیگران، بازنده بودن، تفکر همه یا هیچ ( صفر یا صد) و… دارند. که همین موضوع سبب می شود تا به طور قابل توجهی اعتماد به نفس آن ها کاهش بیابد. اما این یک سیکل معیوب است که چون معیار های افراطی وجود دارد ایجاد شکست، خشم، اضطراب، نا امیدی و درماندگی می کند.

این افراد بدون حس بخشش یا گذشت نسبت به خود در مسیر رسیدن به اهداف غیر ممکن هستند و برای رسیدن به آن ها وسواس گونه برخورد کرده و تحت فشار و استرس مداومی هستند. این افراد یاد گرفته اند فقط در صورتی ارزشمند هستند که توسط دیگران تایید شوند و به انتقاد اطرافیان حساسیت بیش ازحد نشان می دهند. همانطور که پیشتر به آن اشاره شد افراد دارای این اختلال اعتماد به نفس پایینی دارند و از اضطراب دائمی رنج می برند.

کمال گرایی بیش از حد ممکن است عامل خطر برای بعضی از اختلالات اعصاب و روان دیگر هم باشد مانند:

اختلال شخصیت وسواسی جبری – اختلال خوردن – اختلال اضطراب اجتماعی – اختلال فوبیای اجتماعی – اختلال بدشکلی بدن – اعتیاد به کار – آسیب به خود – سوء مصرف مواد – افسردگی بالینی – مشکلات جسمی قبلی

افراد دارای این اختلال در بسیاری از جنبه های زندگی دچار مشکل می شوند مثل کار، مطالعه، روابط بین فردی، ورزش، ظاهر فرد، وزن، تمیزی و بهداشت فردی، روابط دوستانه، موسیقی، عملکرد اجتماعی و…

جنبه های مهم در افراد کمالگرا:

1. داشتن معیار های سخت و دشوار و سرزنش خود
2. تلاش بسیار برای دستیابی به معیار های دشوار
3. تعیین ارزش خود بر اساس موفقیت در معیار های سخت و مشکل

این افراد از نظر احساسات دچار اضطراب و نگرانی و استرس و گاهی افسردگی هستند. لازم به ذکر است معمولا منزوی و گوشه گیر هستند و از انجام کارهای گروهی و اجتماعی بشدت پرهیز می کنند. تمرکز این افراد بیشتر روی یک کار می باشد و فعالیت های لذت بخش محدودی دارند. علائم جسمانی در این افراد معمولا به شکل اختلال خواب، احساس خستگی کوفتگی و گرفتگی می باشد. این افراد به علت نشخوار های فکری زیاد، اختلال تمرکز و توجه دارند و مدام خود را سرزنش می کنند. چون دارای عزت نفس پایینی هستند.

ممکن است در انجام کار ها به شکل وسواسی دائما همه چیز را چک کنند و تکرار زیاد در انجام کارها داشته باشند. برای کار های کوچک هم زمان طولانی و زیادی صرف کنند و گاهی اهمال کاری در انجام کار داشته باشند. افراد کمالگرا بیش از حد با وجدان و مسئولیت پذیر هستند.

اگر مدام در حال تلاش برای رسیدن به هدف هستید و بیشتر بر شکست هایتان تمرکز می کنید نه موفقیت هایتان و معیار های سطح بالا دارید و از عدم دستیابی به این معیار ها می ترسید و موفقیت شما، ارزشتان را تعیین می کند احتمالا شما در دسته افراد کمالگرا هستید.

علت اهمال کاری در فرد کمال گرا:

معمولا افراد کمالگرا با هدف دست یافتن به عملکرد بی عیب و نقص کاری را شروع می کنند و با به تاخیر انداختن مداوم یک کار، اضطرابشان افزایش یافته و به محض شروع کار این اضطراب موجب اختلال در عملکرد فرد می شود و فرد چون زمان را از دست می دهد فکر می کند دیگر وقت کافی ندارد که بتواند خوب کامل کار را انجام دهد و کلا از انجام آن کار صرف نظر می کند.

بیشتر بخوانید: خجالت کشیدن خوب است یا نه؟

روش درمان:

روان درمانی شناختی رفتاری، علل و عواملی که ایجاد کمال گرایی کرده است را بررسی می کند. معیار ها و توقعات و رفتار فرد یک سیکل معیوب است که در درمان شناختی رفتاری این چرخه معیوب شکسته می شود. یعنی تغییر در این مسیر باعث بهبود علائم فرد می شود. مهم ترین مرحله درمان شناخت عواملی است که باعث کمالگرایی شده است. این افراد در این چرخه تداوم افکار خودگیر کرده اند. اگر علائمی که در بالا ذکر شد را دارید و نیاز به دریافت مشاوره رایگان در زمینه این اختلال از بهترین دکتر افسردگی در اصفهان دارید با شماره تماس های درج شده در سایت در ارتباط باشید.